Wat is AVI lezen? De 12 leesniveaus uitgelegd

Hoe zit dat nou ook alweer met die leesniveaus? Wat is AVI lezen en wat is het verschil met de DMT? In deze blog leg ik je uit hoe de leesniveaus op de basisschool in elkaar zitten zodat jij je kind nog beter kunt begeleiden bij de leesontwikkeling.

Leren lezen

Leren lezen is een van de belangrijkste vaardigheden die een kind op de basisschool leert. Het is immers dé manier om andere kennis te verwerven en de taalvaardigheid te vergroten. Maar, leren lezen doe je niet zomaar. Het is belangrijk dat het kind op zijn eigen niveau wordt aangesproken. Te makkelijke teksten worden snel saai terwijl te moeilijke teksten voor frustratie en weinig leesbegrip zullen zorgen. AVI lezen is een hulpmiddel voor leerkrachten en ouders om het leesniveau te bepalen en ervoor te zorgen dat de juiste oefenstof wordt aangeboden zodat een kind zich beter en verder kan ontwikkelen.

Wat is AVI lezen?

Veel ouders duizelt het als het gaat om alle termen die in het basisonderwijs worden gebruikt. Wat is AVI lezen ook alweer? Het AVI leesniveau is een methode om het leesniveau van kinderen te meten en te categoriseren op basis van hun leesvaardigheid en begrip. De afkorting AV staat voor Analyse voor Individualiseringsnormen. Met andere woorden: een individueel meetinstrument om te bepalen op welk niveau het kind nu is. Het werd ontwikkeld door het Expertisecentrum Nederlands om leerkrachten en ouders te helpen geschikte boeken en teksten te vinden die passen bij het niveau van het kind. Het AVI leesniveau bestaat uit 12 verschillende niveaus, van AVI Start tot AVI Plus. Elk niveau correspondeert met een bepaalde groep in het basisonderwijs.

Hoe wordt het AVI leesniveau bepaald?

Het AVI leesniveau wordt vastgesteld door kinderen teksten te laten lezen en te beoordelen hoe goed ze deze begrijpen en technisch goed kunnen lezen. Tijdens het beoordelingsproces worden factoren zoals woordherkenning, vloeiendheid, nauwkeurigheid en tekstbegrip in overweging genomen. Op basis van de prestaties van het kind wordt een passend AVI niveau toegewezen.

In tegenstelling tot de DMT toets, waarbij vooral naar het technisch leesniveau wordt gekeken (het kunnen verklanken van woorden), wordt er bij AVI lezen dus ook gekeken of een kind een tekst kan lezen met woorden die ze misschien nog niet kennen maar in een bepaalde context wel voor de hand liggen.

De afname van een AVI leestekst

Misschien vraag je je af hoe zo’n toets er dan uit ziet of hoe de gang van zaken is bij zo’n toetsmoment. Als voormalig leerkracht kan ik je vertellen: het klinkt spannender dan dat het is. In de meeste gevallen wordt de AVI leestekst afgenomen in een aparte ruimte, zodat er voldoende rust is om te concentreren. Vaak neemt de leerkracht de toets zelf af, maar het kan ook zijn dat hiervoor de hulp wordt ingeroepen van een andere leerkracht, onderwijsassistent, RT’er of in hele speciale gevallen de IB’er.

Het kind krijgt een blad voor zich met daarop de leestekst. De lettergrootte en de lengte van de tekst is afhankelijk van het leesniveau. Vervolgens krijgt het kind de uitleg.

‘Je gaat vandaag deze tekst aan mij voorlezen. Daarbij ga ik (de leerkracht) letten of je de woorden goed leest maar ook of je de tekst vlot kunt lezen. Je hoeft je niet te haasten, maar het is wel belangrijk dat je het tempo erin houdt en je moet weten dat fouten maken ook mag en er gewoon bijhoort’.

Als het kind start met lezen gaat de tijd lopen. De leerkracht schrijft mee op een scoreformulier waarop de tekst ook staat. Hierop worden fouten aangestreept. Nadat het kind de tekst helemaal heeft gelezen wordt de tijd genoteerd en het aantal fouten opgeteld. Hieruit wordt een niveau bepaald:

1. Beheersing:
   Het kind leest de tekst binnen de tijd en met minder dan het maximaal aantal fouten. Het beheerst dit leesniveau. Er kan nu worden gekozen om nóg een leestekst af te nemen van een niveau hoger.
2. Instructie:
   Het kind leest op niveau. Het heeft meer instructie nodig op dit leesniveau om tot beheersing te komen.
3. Frustratie:
   Het tempo is te laag of het kind leest teveel fouten. In dit geval is het duidelijk dat dit leesniveau nog te hoog gegrepen is voor het kind.

Wat is AVI lezen? Dit zijn de 12 leesniveaus

1. AVI Start: Dit is het allereerste niveau van het AVI-systeem. Het is bedoeld voor beginnende lezers in groep 3 van het basisonderwijs. De teksten op dit niveau bevatten korte zinnen, eenvoudige woorden en veel herhalingen.
2. AVI M3: Dit niveau is geschikt voor kinderen in de tweede helft van groep 3. De teksten zijn iets langer en bevatten meer variatie in woordgebruik en zinsconstructies.
3. AVI E3: Dit niveau komt overeen met het einde van groep 3 en het begin van groep 4. De teksten worden iets complexer en omvatten meer verhaallijnen en personages.
4. AVI M4: Dit niveau is bedoeld voor kinderen in medio groep 4. De teksten worden langer en de verhalen worden uitgebreider. Het vocabulaire en de zinsstructuur worden verder uitgebreid.
5. AVI E4: Dit niveau komt overeen met het einde van groep 4 en het begin van groep 5. De teksten worden complexer en er wordt meer nadruk gelegd op tekstbegrip.
6. AVI M5: Dit niveau is bedoeld voor kinderen in medio groep 5. De teksten worden langer en de verhalen worden meer gedetailleerd. Er wordt verwacht dat kinderen verschillende soorten teksten kunnen lezen, zoals informatieve teksten en verhalen.
7. AVI E5: Dit niveau komt overeen met het einde van groep 5 en het begin van groep 6. De teksten worden nog uitdagender en kinderen moeten complexere woorden en zinnen kunnen begrijpen en interpreteren.
8. AVI M6: Dit niveau is bedoeld voor kinderen in medio groep 6. De teksten worden langer en er wordt meer nadruk gelegd op het begrijpen van de subtekst en het herkennen van de hoofdgedachte.
9. AVI E6: Dit niveau komt overeen met het einde van groep 6 en het begin van groep 7. De teksten worden nog complexer en kinderen moeten in staat zijn om diepgaand begrip te tonen en verbanden te leggen tussen verschillende onderdelen van de tekst.
10. AVI M7: Dit niveau is bedoeld voor leerlingen in medio groep 7. Op dit niveau worden de teksten nog uitdagender en complexer. Kinderen worden geconfronteerd met langere verhalen, rijkere woordenschat en meer diepgaande inhoud. Ze moeten in staat zijn om subtiele nuances in de tekst te begrijpen, verbanden te leggen tussen verschillende personages en gebeurtenissen, en de hoofdgedachte en thema’s van de tekst te identificeren.
11. AVI E7: komt overeen met het leesniveau van kinderen in groep 7 en 8 van het basisonderwijs. Op dit niveau worden kinderen te maken met meer complexe, volwassen teksten met uitdagende inhoud. Ze moeten in staat zijn om de diepere betekenis van de tekst te begrijpen en kritisch te denken over de boodschap en de bedoelingen van de schrijver. Het lezen op dit niveau bereidt kinderen voor op het lezen van literatuur op middelbare schoolniveau.
12. AVI Plus: Wanneer het kind alle leesniveaus van AVI heeft doorlopen, komt het op het AVI Plus niveau. Kinderen op dit niveau hebben vaak behoefte aan meer uitdagendere teksten maar zijn ook in staat om meer diepgang in een tekst te herkennen, de hoofdgedachten eruit te halen en zelf kennis te vergaren door het lezen van een tekst.

Zo gebruik je AVI bij het oefenen met lezen

1. Begin op het juiste niveau: Het is belangrijk om een kind te voorzien van boeken en teksten die passen bij de huidige leesvaardigheid. Door te beginnen op het juiste AVI niveau, voorkom je dat je kind gefrustreerd raakt door te moeilijke teksten of zich verveelt door te eenvoudige teksten.
2. Geleidelijke vooruitgang: Naarmate een kind vordert in zijn leesontwikkeling, is het belangrijk om geleidelijk moeilijkere teksten aan te bieden op het volgende AVI niveau. Dit stimuleert het kind om nieuwe woorden en zinsconstructies te leren en vergroot zo hun woordenschat en begripsvaardigheid.
3. Breng variatie aan: Het AVI leesniveau is een nuttige gids, maar het is ook belangrijk om variatie aan te brengen in de leesmaterialen. Moedig je kind aan om te lezen in verschillende genres, zoals fictie, non-fictie, poëzie en prentenboeken. Dit helpt bij het ontwikkelen van een brede leeservaring en interesse.
4. Stel vragen en bespreek de tekst: Na het lezen van een tekst is het waardevol om vragen te stellen en te praten over de inhoud ervan. Dit bevordert het begrip en de betrokkenheid van het kind bij de tekst. Vraag naar de hoofdpersonen, de plot, het probleem en de oplossing. Dit soort interactie stimuleert kritisch denken en helpt bij het ontwikkelen van leesvaardigheid.
5. Zorg voor leesplezier: Lezen moet leuk zijn! Moedig je kind aan om boeken te kiezen over onderwerpen die het interesseert en laat het op hun eigen tempo lezen. Lees samen en maak er een gezellige activiteit van. Dit creëert een positieve leeservaring en stimuleert een liefde voor boeken en verhalen.

Op welk niveau behoort mijn kind te lezen?

De AVI leesniveaus zijn een hulpmiddel om inzichtelijk te maken wat een kind op een bepaald moment in de schoolcarrière zou moeten kunnen. Een kind in groep 5 zou gemiddeld gezien het M5 niveau moeten kunnen beheersen. Dat is ook nodig om aansluiting te vinden in de lesstof en dat ook te begrijpen. Onthoud altijd dat we het hebben over gemiddelden en dat elk kind zijn eigen pad aflegt. Heb je het vermoeden dat je kind moeite heeft met het begrijpen van de leerstof of zich juist verveelt? Trek aan de bel bij school!

Mijn kind behaalt het AVI niveau niet

Het kan voor ouders een bron van zorg en frustratie zijn als hun kind het gewenste AVI leesniveau niet behaalt. Het is belangrijk om te onthouden dat kinderen zich op hun eigen tempo ontwikkelen en dat het behalen van het AVI niveau een geleidelijk proces is. Er kunnen verschillende redenen zijn waarom een kind moeite heeft met het behalen van het AVI niveau. Het kan te maken hebben met een gebrek aan leeservaring, een beperkte woordenschat, een taalachterstand of zelfs persoonlijke factoren zoals motivatie of zelfvertrouwen.

Als ouder is het belangrijk om geduldig en ondersteunend te zijn. Moedig je kind aan om te blijven oefenen, bied leesmateriaal aan dat aansluit bij zijn of haar interesses en stimuleer positieve leeservaringen. Het kan ook nuttig zijn om de hulp in te schakelen van een leerkracht, een leesbegeleider of een taalspecialist om extra ondersteuning te bieden. Onthoud dat elk kind uniek is en zijn of haar eigen leesontwikkeling heeft. Met de juiste ondersteuning, aanmoediging en tijd zal je kind vooruitgang boeken en het gewenste AVI leesniveau behalen.

Mijn kind leest op een veel hoger AVI niveau

Het is natuurlijk heel fijn om te zien dat jouw kind al op een veel hoger AVI niveau leest dan de rest van de klas. Desalniettemin is het belangrijk om je kind te ondersteunen en aan te moedigen in zijn of haar leesvaardigheden, terwijl je tegelijkertijd rekening houdt met hun individuele behoeften. Een kind dat op een hoger AVI niveau leest, kan behoefte hebben aan meer uitdagende en complexe leesmaterialen om gemotiveerd te blijven.

Zorg ervoor dat je een variatie aan boeken en teksten aanbiedt die aansluiten bij hun interesses en die hen uitdagen op het gebied van woordenschat, inhoud en begrip. Blijf ook het plezier en de liefde voor lezen aanmoedigen, zodat het kind blijft genieten van boeken en verder kan groeien in zijn of haar leesvaardigheid.

Ik hoop dat je na het lezen van deze blog voldoende antwoord hebt op de vraag: ‘Wat is AVI lezen?’. Heb jij nog meer vragen over AVI lezen? Stel ze gerust in een reactie hieronder!